سهم ناچیز ایران از آب‌های شیرین جهان | تأثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آبی کشور
تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۰۵۵۱۵
به گزارش همشهری آنلاین، آب، یک منبع طبیعی، کمیاب و در عین حال تجدیدپذیر است. مطابق با گزارش توسعه آب سازمان ملل متحد، از کل آب‌های موجود در جهان، حجم کل آب‌های شیرین که با هزینه‌های معقول و فناوری‌های موجود قابل بهره‌برداری هستند، کمتر از یک درصد است.
با افزایش روزافزون جمعیت کره زمین و همچنین رشد صنایع و گسترش کشاورزی، نیاز به منابع آب به‌مراتب در آینده بیشتر خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
توزیع نامتوازن منابع آبی و جمعیت به تفکیک قاره‌ها به‌صورت نمودار زیر است.قاره آسیا کمترین سهم منابع آب را داراست و کشور پهناور ایران نیز در این قاره قرار گرفته است.
در گزارش دفتر مدیریت مصرف و ارتقای بهره‌وری آب و آبفا، آمده است که کشور ما گرچه دارای اقلیم‌های متعدد است، اما دوسوم از پهنه آن، دارای آب و هوای خشک و نیمه‌خشک است که موجب شده سهم ما از منابع آب شیرین جهان تنها۰/۲ درصد باشد؛ بنابراین کمبود سرانه آب تجدیدشونده از مهم‌ترین چالش‌های منابع آب در ایران است.
این کمبود سرانه آب نیز بیشتر متوجه فلات مرکزی ایران است که حدود نیمی از جمعیت کشور را در خود جای داده است.از دیرباز این کمبود آب در کشور خصوصا در نواحی کویری وجود داشته و مردمان این سرزمین با هوشمندی، راه‌حل‌های متعددی همچون قنات و آب انبار را برای استفاده بهینه آب در مصارف مختلف شرب، کشاورزی و... ابداع کردند، اما صنعتی شدن، تغییر سبک زندگی و افزایش جمعیت خصوصا در شهرها به کمبود منابع آبی افزوده است. به علاوه موضوع تغییر اقلیم و گرمایش جهانی نیز موجب تشدید این کم‌آبی شده است.
تغییر الگوی بارشطبق تعریف سازمان ملل متحد، تغییر اقلیم به تغییرات طولانی‌مدت دما و الگوهای آب و هوایی اشاره دارد. این تغییرات ممکن است طبیعی باشند، اما از دهه ۱۸۰۰، فعالیت‌های انسانی به‌دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی فراوان، عامل اصلی این تغییرات بوده است. پیامدهای اصلی تغییر اقلیم بر منابع آب شامل افزایش دما، تغییر الگوی بارش و پوشش برف و افزایش احتمالی سیل و خشکسالی است.
این پدیده در مجموع با تأثیرگذاری بر حجم منابع آب در برخی کشورها همچون ایران، موجب تشدید بحران آب شده است. این اتفاق در کنار سوءمدیریت در استفاده از منابع آبی، موجب افزایش مشکلات محیط‌زیستی، مهاجرت‌های اجباری و تنش‌های سیاسی در کشور خواهد شد.
گرمایش جهانی ناشی از تغییرات اقلیمی با افزایش دما، منجر به افزایش تبخیر آب و بالطبع تلفات آبی می‌شود. به علاوه با تعرق بیشتر گیاهان در گرما، نیاز آبی آنها نیز افزایش می‌یابد. گرم‌تر شدن کره زمین، الگوهای بارش را دستخوش تغییر کرده است؛ به‌گونه‌ای که بارش‌های زمستانی خصوصا برف کمتر شده و اغلب بارش‌ها در فصل‌های گرم بوده و میزان آن کم است.
همین امر در کنار افزایش دما، به‌شدت از منابع یخ و برف کوهستانی می‌کاهد. به علاوه احتمال وقوع و شدت سیلاب‌ها به همراه خشکسالی، بیشتر و بیشتر خواهد شد. نمونه‌ای از این سیلاب‌ها در سال ۱۳۹۸اتفاق افتاد.
توفان گردوغبار و خشکیدگی تالابهاتوفانهای گردوغبار ناشی از تغییرات اقلیمی و گرما با خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها و از میان رفتن پوشش گیاهی شدت می‌یابد. این توفان‌ها قبلا بیشتر در ناحیه خوزستان بود، اما اکنون به نواحی دیگر کشور نیز سرایت کرده است؛ به‌گونه‌ای که امسال اکثر مناطق کشور هر از چندگاهی در روزهای متوالی با آن دست به گریبان بودند.دریاچه‌های زیادی خشکیده شده و یا به پهنه آبی بسیار کوچکی بدل گشته است. همچنین رودخانه‌های دائمی زیادی نیز به‌دلیل کمبود برف به رودخانه‌های فصلی بدل شده‌اند که مهم‌ترین آنها زاینده‌رود است.
رودخانه‌های فصلی زیادی نیز در شهرها خشکیده و گاه ساخت و سازهای غیرمجاز نیز در حریم آنها صورت گرفته که با سیلاب‌های پیش‌بینی نشده روبه‌رو شده‌اند. همچون سیلاب سال ۱۳۹۸در شیراز که ساخت‌وسازها در رودخانه خشک شیراز و دروازه قرآن به آن دامن زد. در نهایت نیز باید به افت منابع آب زیرزمینی اشاره کرد. این منابع که از نفوذ بارش‌ها در زمین تغذیه می‌شوند، طبیعتا با تغییرات اقلیمی و کمبود بارش، افت می‌کنند.
این موضوع در کنار برداشت بی‌رویه آب و حفر چاه‌های متعدد غیرمجاز در نواحی مختلف موجب فرونشست زمین شده است. نمونه‌هایی از این فرونشست در دشت قزوین و همچنین استان همدان و اصفهان دیده می‌شود که هشداری برای دیگر مناطق است؛ بنابراین برای مواجه شدن با بحران کمبود آب و شدت یافتن تعییرات اقلیمی و گرما باید به‌دنبال راهی برای کاهش صدمات و یا سازگاری بود.
یکی از این راه‌ها، دستیابی به اهداف توسعه پایدار در ایران است که با مدیریت صحیح منابع آبی، حفاظت از منابع آبی محدود و ارزشمند و بهره‌برداری بهینه و پایدار از آنها تحقق خواهد یافت. البته این مهم صورت نخواهد گرفت مگر با تصمیم قاطع مدیران و مسئولان مربوطه در کنار راه‌حل‌های اقتصادی مناسب برای همراه شدن مردم با برنامه‌های توسعه پایدار!
کد خبر 712825 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها خشکسالی آب آب و هوا - اقلیم بحران اقلیمی محیط زیست ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: خشکسالی آب آب و هوا اقلیم بحران اقلیمی محیط زیست ایران تغییرات اقلیمی منابع آبی منابع آب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۰۵۵۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جهان در موقعیت حساسی قرار دارد/ عملیات وعده صادق در طول تاریخ ایران بی‌نظیر است
حجت‌الاسلام علیدادی سلیمانی با اشاره به احترام و افتخار به عملیات تاریخی سپاه گفت: این عملیات نه فقط برای قرن ما که در طول تاریخ ایران بی‌نظیر است و سابقه ندارد این چنین قدرت نمایی با منطق و با حساب اتفاق بیفتد.
به گزارش گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، حجت السلام حسن علیدادی سلیمانی نماینده، ولی فقیه در استان و امام جمعه کرمان در نشست حکمت مطهر که به مناسبت هفته عقیدتی سیاسی در سپاه و بسیج و همچنین بزرگداشت مقام استاد شهید مرتضی مطهری برگزار شد؛ گفت:احترام به معلم به قدری بالاست که امیرالمومنین (ع) فرمودند: "اگر کسی به من حرفی بیاموزد مرا بنده خود کرده است " این نگاه بالنده و برتر اسلام به موضع تعلیم و تربیت است، لذا کسانی که در کرسی تعلم قرار می‌گیرند و آن‌هایی که در کرسی تعلم قرار می‌گیرند، هر دو باید به حقوقی که اسلام برای هر بخش در نظر گرفته است کامل توجه کنند.
وی افزود: بحث تعلیم و تربیت بحث بسیار مهم و ارزشمندی در نگاه دینی است.
او با اشاره به احترام و افتخار به عملیات تاریخی سپاه؛ عنوان کرد: این عملیات نه فقط برای قرن ما که در طول تاریخ ایران بی‌نظیر است و سابقه ندارد این چنین قدرتنمایی با منطق و باحساب اتفاق بیفتد.
نماینده، ولی فقیه و امام جمعه کرمان در ادامه گفت:جمع شما پاسداران جمعی است که سهم عمده مال شماست و شما پاسداران انقلاب این افتخار را تحت فرماندهی مقام معظم رهبری و با رویکرد و جهت ولایی و اهل بیتی در طول تاریخ ثبت کرده‌اید و تاریخ ایران را برای همیشه درخشان کردید و کاری که سپاه انجام داد بعد‌ها در مورد آن کتاب‌ها خواهند نوشت و هرچه جلوتر برویم زوایای آن مشخص‌تر خواهد شد و نه تنها برای نسل فعلی که نسل‌های بعد از ما هم به آن افتخار خواهند کرد.
وی افزود: ما در یک موقعیت بسیار حساس قرار داریم که نه تنها فقط ما که دنیا در موقعیت حساسی قرار دارد.
او اظهار داشت: تغییر و تحول در دنیا سرعتش فوق العاده بالاست و همه علت‌های تغییر و تحول حتی دست کسانی که می‌خواهند تغییر و تحول دهند هم نیست گاهی اوقات علت‌هایی در کنار آن خلق می‌شود و مسیر تغییر و تحول را به سمت دیگری می‌برد.
حجت‌الاسلام علیدادی سلیمانی گفت: ما در شرایطی زندگی می‌کنیم که در یکی از بی‌رحمانه‌ترین جنگ‌ها بر ما تحمیل شده است جنگ ترکیبی که دارای پیچیدگی و ابهامتی است.
وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری که می‌گویند ما در پیچ تاریخی قرار داریم؛ عنوان کرد: پیچی تاریخی یعنی کشور در شرایطی قرار دارد که جنگ ترکیبی و چند ضلعی بر ما تحمیل شده است.
شایان ذکر است این نشست با تجلیل از مربیان برتر عقیدتی وسیاسی همراه بود.
جاده کندوان یک طرفه شد